Mchafuko wa damu ni hali inayotokea pale ambapo damu inakuwa na sumu, bakteria, au vitu visivyo vya kawaida vinavyoathiri afya ya mtu. Kwa kawaida, mchafuko wa damu unaweza kuwa na maana tofauti kulingana na muktadha wa kitabibu. Hapa kuna aina kuu za mchafuko wa damu:
-
Sepsis (Maambukizi kwenye damu) – Hii ni hali hatari ambapo mwili hujibu maambukizi kwa namna inayoweza kusababisha viungo kushindwa kufanya kazi. Sepsis husababishwa na bakteria wanaoingia kwenye damu kutoka kwenye jeraha, maambukizi ya mapafu, kibofu cha mkojo, au maeneo mengine ya mwili.
-
Damu kuwa na sumu (Blood poisoning) – Ingawa mara nyingi istilahi hii inatumika kwa sepsis, inaweza pia kumaanisha hali ambapo sumu au kemikali fulani zimeingia kwenye damu, zikitoka kwa chakula, dawa, au mazingira.
-
Uchafu wa damu kwa sababu ya lishe duni au sumu mwilini – Hali hii inahusiana na mkusanyiko wa sumu mwilini kutokana na mlo mbaya, matumizi ya pombe kupita kiasi, au ugonjwa wa figo na ini ambao hufanya damu isafishwe ipasavyo.
Dalili za Mchafuko wa Damu (Sepsis)
- Homa kali au baridi
- Mapigo ya moyo kwenda kasi
- Shinikizo la damu kushuka
- Kupumua kwa shida
- Kuchanganyikiwa au kushindwa kuwa macho vizuri
- Ngozi kubadilika rangi (bluu au kijivu)
Matibabu na Kinga
- Matibabu: Sepsis ni hatari na inahitaji matibabu ya haraka kwa kutumia antibiotics, maji ya mishipa (IV fluids), na wakati mwingine mashine za kusaidia kupumua au kudhibiti shinikizo la damu.
- Kinga: Kudumisha usafi wa vidonda, kupata chanjo dhidi ya magonjwa yanayosababisha maambukizi, na kuwa na kinga imara kwa kula lishe bora.
Ikiwa unahisi dalili zozote zinazohusiana na mchafuko wa damu, ni muhimu kupata msaada wa kitabibu haraka.